Wystawa

WPROST 1966–1986

10.09.2016 - 08.01.2017

Wernisaż: 09.09.2016, 18.00

Kuratorzy: Anna Król, Jacek Waltoś Aranżacja plastyczna: Adam Brincken
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha zaprasza na pierwszą problemową wystawę prezentującą fenomen Grupy WPROST. Grupę WPROST tworzyła piątka młodych malarzy, absolwentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych: Maciej Bieniasz (ur. 1938), Zbylut Grzywacz (1939–2004), Barbara Skąpska (1938–2015), która wzięła udział w pierwszej i ostatniej ekspozycji grupy, Leszek Sobocki (ur. 1934) i Jacek Waltoś (ur. 1938). Młodzi artyści różnili się między sobą zasadniczo, tworząc w odmiennych językach artystycznych. Wspólne im było głębokie przekonanie o potrzebie ponownego zbudowania połączenia między sztuką a światem i człowiekiem, zgodnie z manifestami towarzyszącymi pierwszym wystawom:

Chcemy wyrażać wprost, nie pomijać wielorakich możliwości w plastyce: tematów, symboliki, form znaczących, tworzywa stosowanego dla treści. Każda użyteczna metoda i tworzywo służące ekspresji jest ważne dla wyobraźni, to znaczy – ujawniania kształtu przeżyć. Pokazujemy to, co robimy, swój warsztat, by ujawnić myśli i wyobrażenia w jej bezpośredniej, często pierwszej postaci.
(WPROST, marzec 1966)

Wyrażać wprost znaczy ukazywać w możliwie bezpośredni, otwarty, nie przesłonięty konwencjami sposób to, co wynika z przeżywania, w nadziei, że treści przeżywane okażą się znane i bliskie każdemu. Jeśli rezygnujemy z „czystości” warsztatu, to po to, by uzyskać jak największą przezroczystość środków, bowiem mniej ważny jest wygląd, gdy idzie o znaczenia. Nie chcemy stwarzać jeszcze jednego umownego języka znaków ani podpierać się imitacją rzeczywistości. Pokazujemy to, co robimy niejako „w trakcie”, pragniemy stworzyć stan współobecności autora i widza w świecie wyobrażeń o naszej egzystencji.
(WPROST, 1969)

Co do jednego wszyscy badacze są zgodni: Grupa WPROST była zjawiskiem w sztuce polskiej unikatowym. Szokowała i oburzała antyformalizmem i antyestetyzmem, wyprzedzając neofigurację lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Publicystyczny z założenia program Grupy WPROST cechowała wyrazista bezkompromisowa postawa, przeciwstawiająca się awangardzie, koloryzmowi, jałowości i programowej bezideowości sztuki abstrakcyjnej. Wprostowcy sprzeciwiali się modelowi „pozornej wolności twórczej”, konstruowanej przez władze komunistyczne, byli przeciw wszelkiej politycznej manipulacji artystami.

Ukazywali skomplikowaną i niejednoznaczną sytuację egzystencjalną współczesnego człowieka, opisując przede wszystkim doświadczenia własnego pokolenia wobec aktualnych tematów społecznych i politycznych. Stosowali współczesne techniki – wcierki, montaże, environnement oraz techniki własne, między innymi rzeźby zastępcze, adekwatne do komentowanej rzeczywistości. Zasadnicza część ich twórczości odnosi się do pamięci, antycypując dyskurs wokół pamięci i różnych jej aspektów, tak charakterystyczny dla humanistyki XXI wieku. Wiąże się z tym także problem obrazowania Holocaustu w sztukach plastycznych.

Dwudziestoletnią działalność WPROST przedstawiono w jedenastu wzajemnie się przenikających przestrzeniach tematycznych. Ekspozycję otwiera rekonstrukcja I wystawy WPROST, wprowadzając do kolejnych, zatytułowanych: Zarastanie, Etykiety zastępcze, Marzec ‘68, Człowiek bez jakości, Plac zabaw, Portrety trumienne, Twarze, Ikonografia własna, Sierpniowa niedziela / Wiosna ‘82, Duszno.

Wystawa WPROST 1966–1986 przygotowana przez Muzeum Manggha, prezentując fenomen Grupy, prowokuje nie tylko do reinterpretacji historii polskiej sztuki lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i początku osiemdziesiątych, lecz przede wszystkim do stawiania istotnych pytań wprost.

I choć wprostowcy odwoływali do rozmaitych tradycji, to najważniejszy dla nich punkt odniesienia stanowiła twórczość Andrzeja Wróblewskiego (1927–1957). Dlatego też wystawa Grupy WPROST stanowi naturalną kontynuację projektu naukowo-wystawienniczego związanego ze sztuką polską po 1945 roku, zapoczątkowanego przez prezentację Wróblewski według Wajdy.

Na wystawie prezentowanych jest ponad 300 prac – obrazów olejnych, wcierek, rzeźb, montaży, instalacji przestrzennych, grafik i rysunków.

Dzieła na wystawę wypożyczono od Artystów i kolekcjonerów prywatnych, m.in. od: Jacka Bomby, Joanny Bonieckiej, Katarzyny Grzywacz, Krzysztofa Musiała, Tadeusza Nyczka, Piotra Ostrowskiego, Anny i Roberta Wolaków, Stanisławy Zadęckiej, oraz od następujących instytucji:
  • Biblioteka Narodowa w Warszawie Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach
  • Biuro Wystaw Artystycznych w Rzeszowie
  • Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku
  • Galeria Studio im. Jerzego Grzegorzewskiego w Warszawie
  • Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach
  • Muzeum Archidiecezji Warszawskiej w Warszawie
  • Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
  • Muzeum Historii Katowic
  • Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
  • Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
  • Muzeum Lubelskie w Lublinie
  • Muzeum Narodowe w Gdańsku
  • Muzeum Narodowe w Krakowie
  • Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • Muzeum Narodowe w Szczecinie
  • Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Muzeum Narodowe we Wrocławiu
  • Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
  • Muzeum Okręgowe w Tarnowie
  • Muzeum Okręgowe w Toruniu
  • Muzeum PRL-u w Krakowie
  • Muzeum Sztuki w Łodzi
  • Muzeum Śląskie w Katowicach
  • Muzeum w Chorzowie Państwowa
  • Galeria Sztuki w Sopocie
  • Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki Zachęta w Warszawie
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Jana Pawła II w Jaworznie
NEWSLETTER
!Wypełnij to pole
!Wypełnij to pole