Projekt budynku Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha wykonany został przez wybitnego japońskiego architekta Aratę Isozakiego we współpracy z architektami krakowskimi: Krzysztofem Ingardenem, Jackiem Ewy i biurem JET Atelier. Obiekt ten został zaprojektowany jako miejsce spotkania dwóch tradycji i kultur – na płaszczyźnie zarówno historycznej jak współczesnej, artystycznej i technologicznej. Jest to budynek o funkcji muzealnej i wystawienniczej, posiadający zespół przestrzeni wielofunkcyjnej – konferencyjno-koncertowo-teatralnej, magazyny oraz biura. Wystawiennicze przestrzenie muzealne wypełniają czasowe wystawy sztuki japońskiej.

Arata Isozaki miał do rozwiązania trudny problem – zadaniem jego stało się wypracowanie formy, której zewnętrze wchodziło w relację z architekturą znajdującego się naprzeciwko Wawelu, wnętrze zaś miało stać się tłem odpowiednim do ekspozycji sztuki japońskiej. Żadna ze stron nie mogła dominować. Rozwiązaniem stała się forma względnie neutralna, pozbawiona bezpośrednich ikonicznych konotacji kulturowych, a znajdująca pośrednie i dalekie odniesienia do tradycji obu kultur: japońskiej i polskiej.

Jednak zaznaczyć trzeba, że aby mieszanie kultur i znaczeń należących do różnych tradycji mogło się udać, forma musiała sama stać się wyrazistym znakiem - szkieletem unoszącym pozostałe znaki. Arata Isozaki uznał, że żadna z kulturowych referencji nie powinna zostać przesadnie wyeksponowana. Pragnął on, aby projektem przekroczyć można było granice kultur – "tak jak Kolekcja Jasieńskiego przekroczyła ramy sztuki japońskiej – tak ten budynek również wyszedł poza ramy japońskości i zapuścił korzenie w polskiej ziemi".

Stąd też samo miejsce (topos) stało się jedną z inspiracji dla kształtu budynku. Budowla znajdująca się w miejscu tak widocznym z tarasu Wzgórza Wawelskiego została wkomponowana w meandry płynącej pośrodku Wisły, by nie zakłócić trwającego od dawien dawna genius loci. Kilka sfalowanych linii przepływającej obok rzeki utworzyło geometrię linii konstrukcji dachu. Załamujące się krzywizny fal stanowiły jednocześnie dalekie odniesienie japońskie – do znanego drzeworytu z serii Trzydzieści sześć widoków góry Fudżi autorstwa Hokusaia, znajdującego się w kolekcji Jasieńskiego – przedstawiającego rybaków w łodzi unoszonej przez wielką, dominującą nad wszystkim falę.

W założeniu projektantów spokojna i oszczędna w formie bryła budynku nie odwołuje się bezpośrednio do tradycji architektonicznej któregokolwiek z krajów Dalekiego Wschodu i Europy, co wyrażać ma postawę równości, otwartości na różnorodność i wielość wzorców estetycznych oraz kulturowych. Jednocześnie niedominująca i minimalistyczna forma Galerii pozwala zaistnieć w jej wnętrzu wielu przykładom dawnej i nowoczesnej sztuki Dalekiego Wschodu, nie narzucając odbiorcy określonego typu estetyki. Budynek Galerii stanowi także tło dla Muzeum Manggha i potęguje jego wyraz architektoniczny.

W budynku znajdą się sale ekspozycyjne, mała sala konferencyjna na potrzeby organizowanych odczytów, prezentacji, wykładów o tematyce dalekowschodniej, a także pomieszczenia dla specjalistów oraz przestrzenie magazynowe w celu gromadzenia kolekcji dalekowschodniej. Sale wystawiennicze zlokalizowane na pierwszym i drugim piętrze mają przybliżonej wielkości powierzchnie – każda ponad 260 metrów kwadratowych – umożliwiające w elastyczny sposób ekspozycję różnorodnych form sztuki zarówno tradycyjnej, jak i nowoczesnej. Projektanci przewidzieli również możliwość wykorzystania przestrzeni holu głównego na cele wystawiennicze. Obiekt zaplanowany został jako w pełni dostępny dla osób z niepełnosprawnością.

Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony dedykowanej projektowi: www.edw.manggha.pl

HISTORIA PROJEKTU

Idea powołania do życia Galerii Europa – Daleki Wschód powstała z dwojakich źródeł. Z jednej strony wynika ona z charakteru Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, którego zapisy statutowe zakładają funkcje muzealne, edukacyjne i upowszechniające w zakresie sztuki, kultury i techniki krajów szeroko pojętego Dalekiego Wschodu. Do tej pory jednak Muzeum nie miało możliwości pełnej ich realizacji – działalność prowadzona w istniejącym gmachu koncentruje się wokół zjawisk dotyczących kultury Japonii. Potrzeba dysponowania niezależną powierzchnią w celu rozwijania pozostałych dalekowschodnich zainteresowań stała się impulsem do podjęcia pracy nad koncepcją galerii, rozumianej jako przestrzeń dialogu, otwarcia na wielość i różnorodność kultur azjatyckich oraz promocji związków Europy i Azji w całej ich złożoności. Z drugiej strony projekt wynika z rosnącego w Europie zainteresowania kulturą i techniką nie-japońskich krajów Dalekiego Wschodu, co związane jest także z dynamicznym rozwojem gospodarczym państw azjatyckich i zmieniającą się sytuacją geopolityczną, w której odgrywają one kluczową rolę.

Odpowiadając na te potrzeby w 2005, a następnie w 2008 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjął decyzję o pozyskaniu z rąk prywatnych działek budowlanych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie obecnego gmachu Muzeum przy ulicy Marii Konopnickiej w Krakowie, z przeznaczeniem na wzniesienie nowego budynku Galerii Sztuki Dalekiego Wschodu. W 2007 roku powstał wielobranżowy projekt budowlano-wykonawczy. W listopadzie 2012 roku podpisana została umowa o dofinansowanie inwestycji ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, a w styczniu 2014 rozpoczęły się prace budowlane. Galeria Europa-Daleki Wschód została otwarta 23 czerwca 2015 roku.