Dizajn bywa kojarzony z produktami i rozwiązaniami przestrzennymi dostępnymi dla odbiorców zamożnych. Niemniej u podstaw tej dziedziny kreatywnej leży poprawa warunków życia jak najszerszej grupy użytkowników, także oddziaływanie w skali całego społeczeństwa. Podział między tym, co prywatne, a tym, co publiczne, wyraźnie rozgranicza obszary i metody działań projektantów. W dizajnie komercyjnym dominuje forma, estetyka i wyrazistość, zaś w przypadku rozwiązań ogólnodostępnych utylitaryzm, minimalizm i funkcjonalność.

Dobry dizajn w przestrzeni publicznej, to często taki, który po prostu jest niezauważalny. Istnieją tego dwie przyczyny. Po pierwsze, do rozwiązań, które sprawnie działają, szybko się przyzwyczajamy i zaczynamy traktować je jako standard. Po drugie, rolą elementów naszego otoczenia nie jest epatowanie bujnym kształtem, wyrazistym kolorem czy agresywną estetyką. Takie środki formalne mogą zostać użyte jako komunikat, aby poprawić czytelność lub zwrócić uwagę na znaczenie miejsca, w którym przebywamy, ale nie jako wartość sama w sobie.

Projektowane elementy wyposażenia tkanki miejskiej, z której wszyscy kolektywnie korzystamy, często nazywa się „małą architekturą”. W definicji tej drzemie sporo prawdy, gdyż dizajn miejsc publicznych do podstawowych wartości wzornictwa dodaje aspekty relacji przestrzennych. Nowe rozwiązania prawie zawsze występują w kontekście innych już istniejących elementów otoczenia, a przez to, iż ławki, wiaty, kioski i skwery same tworzą dodatkową przestrzeń, ciężko traktować je w oderwaniu od „dużej architektury” miasta, w którym się znajdują.

Dizajn przestrzeni publicznej w Polsce jest zjawiskiem nowym i niezwykle potrzebnym. Dekady systemowych zaniedbań po stronie państwa uniemożliwiły racjonalną kontynuację dobrych rozwiązań historycznych. Spora część przestrzeni miejskich na fali prywatyzacji lat dziewięćdziesiątych oddana została bez regulacji w ręce prywatne. Doprowadziło to do sytuacji paradoksalnej, w której to nowe, świadome władze metropolii rozpoczynają walkę o przywracanie miejsc ogólnodostępnych. Trudno w takich warunkach mówić o spójnym planowaniu przestrzennym czy urbanistycznym. Stąd też niezwykle cenne stają się umiejętności projektantów, którzy potrafią działać w sztywnych ograniczeniach, dostarczając skuteczne, dopasowane do często trudnych warunków, rozwiązania.

Przestrzeń publiczna to nie tylko estetycznie tudzież fizycznie czyste otoczenie, ale przede wszystkim: dostępne i oświetlone miejsca oczekiwania, wygodne i bezpieczne strefy wypoczynku, szerokie i pozbawione przeszkód przejścia, widoczne tablice informacyjne oraz czytelne rozkłady jazdy. Dobrze bowiem zaprojektowane publiczne otoczenie skutecznie oszczędza przestrzeń, czas i to, co chyba najważniejsze: psycho-fizyczne zdrowie użytkowników.

Spotkanie rozpocznie się w środę, 30 października 2024 roku o godzinie 18.00 w sali audiowizualnej w głównym budynku Muzeum Manggha. Na wydarzenie nie obowiązują zapisy. Koszt udziału: 5 zł za osobę. Płatności dokonuje się stacjonarnie w recepcji od wtorku do niedzieli oraz w dniu spotkania w godzinach 10.00–17.30 lub online. Liczba miejsc ograniczona. Prosimy o przyjście z co najmniej 15-minutowym wyprzedzeniem. Zachęcamy do zapoznania się z całym harmonogramem cyklu.

Partnerem wydarzenia jest Geberit.

GOŚCIE SPOTKANIA

     Jerzy Porębski, prof. Ukończył Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej oraz Wydział Wzornictwa ASP w Warszawie, gdzie pracuje i którego był dziekanem. Z Grzegorzem Niwińskim współtworzy Towarzystwo Projektowe. Zajmuje się wzornictwem, architekturą wnętrz, wystawiennictwem, projektowaniem przestrzeni publicznych oraz grafiką użytkową. Odpowiada m.in. za projekt Miejskiego Systemu Informacji, mebli i wiat przystankowych w Warszawie oraz za modernizację Dworca Centralnego.

     Paweł Grobelny, dr. Projektant i wykładowca. Studiował w Akademiach Sztuk Pięknych w Paryżu, Lyonie i Poznaniu. Obecnie wykłada na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie. Jego realizacje znajdują się w przestrzeniach publicznych m.in. Poznania, Warszawy, Brukseli, Paryża, Budapesztu, Strasburga i Szanghaju, a wybrane obiekty w kolekcjach Muzeum Designu w Monachium, Muzeum Sztuk Stosowanych w Budapeszcie czy Muzeum Narodowego w Warszawie.