W ramach wystawy Suiseki. Piękno ukryte w kamieniu zapraszamy na spotkanie z gościem specjalnym wystawy – panem Matsuurą Arishige. Tym razem będzie opowiadał o podstawach do kamieni, ich przygotowaniu, dopasowywaniu i eksponowaniu. Suiseki to kamienie, których kształt lub wzór powierzchni jest odbiciem istniejącego krajobrazu bądź innych naturalnych kształtów. Jedną z najpopularniejszych form suiseki jest toyama-ishi („odległa góra”), czyli kamień będący wyobrażeniem pojedynczej góry lub wielu szczytów. Inne często spotykane formy krajobrazowe to wodospady, zbiorniki wodne, płaskowyże czy wyspy. W suiseki obok motywów pejzażowych znaleźć można także kształty odzwierciedlające detale: zniszczoną strzechę górskiej chaty czy opuszczoną łódź nad wodą, jak również przypominające zwierzęta lub postaci ludzkie. Ostatnią kategorią są kamienie z widocznym na powierzchni wzorem kwiatów lub innych elementów przyrody.

W przygotowaniu kamienia ingerencja człowieka jest ograniczona do niezbędnego minimum, dlatego tak ważne jest yoseki (dosł. podnosząc kamienie, „wychować” coś żywego), co oznacza tutaj: wypielęgnować jak istotę żywą kamień, który nabiera patyny (sabi). W Japonii yoseki zaczyna się od umieszczenia suiseki na zewnątrz na drewnianych ławach i regularnego podlewania, tak jakby to była roślina. Z czasem stałe moczenie i suszenie, a także wystawienie na działanie słońca powodują powstanie patyny nadającej kamieniowi tak istotny „dojrzały wygląd”. Proces yoseki wymaga czasu, dobre wyniki nie przychodzą szybko, czasami trzeba na nie czekać wiele długich lat, a konieczne są systematyczność i cierpliwość.

Istnieje pięć wyznaczników suiseki: kształt, jakość i materiał, kolor, powierzchnia i wiek. Kształt powinien być sugestywny, to znaczy winien przypominać pejzaż lub jego elementy bądź przedmioty, zwierzęta albo osoby, które z tym pejzażem się kojarzą. W ocenie kamienia bierze się pod uwagę jego cztery strony, aby określić harmonijność formy: jakość i materiał – kamień użyty do suiseki powinien być dość twardy, aby nie ulegał łatwo zniszczeniu i szybkiej erozji, a zarazem wystarczająco delikatny, ażeby zachować wilgotność długo po zmoczeniu. Nie powinien też mieć dużych ubytków mechanicznych. Wszystkie kolory, które harmonizują z naturą, są właściwe, jednak preferuje się barwy ciemne, stonowane, o dużej głębi. W Japonii szczególnie cenione kolory to: głęboka czerń maguro, uznawana za idealną, jak również ciemnoszary haiguro i wpadająca w czerń zieleń aoguro. Powierzchnia stworzona przez naturę zostaje następnie wzmocniona przez proces yoseki. Szczególnie cenione są powierzchnie o fakturze przypominającej skórę, a także poprzecinane żyłkami kalcytowymi bądź „podziurawione” małymi otworkami. Klasę suiseki określa dobry kształt, dobry materiał, odpowiednia barwa i delikatna powierzchnia, wreszcie „dojrzały wygląd”. Dojrzałości dodaje suiseki patyna, która powstaje zarówno w wyniku naturalnych procesów, jak i wskutek pielęgnacji kamienia poprzez yoseki. Patyna jest spoiwem wiążącym pozostałe faktory.

W japońskiej tradycji odrębną kategorią jest miejsce pochodzenia kamienia. Eksponowany kamień nosi nazwę miejsca jego znalezienia. Muzeum Manggha wiosną 2013 zorganizowało Międzynarodową Wystawę Suiseki, po raz pierwszy prezentując polskiej publiczności kamienie z kolekcji czeskich, słowackich i polskich. Gościem honorowym wystawy był Matsuura Arishige, wybitny znawca i popularyzator suiseki na świecie, autor książek o tej tematyce, przez ponad dwadzieścia lat prezes Japońskiego Stowarzyszenia Suiseki (Japan Suiseki Association), a od 2010 roku wiceprezes tego stowarzyszenia. W tym roku Matsuura Arsihige będzie również gościł w naszym Muzeum. Wraz z członkami Europejskiego Stowarzyszenia Suiseki z Polski i Czech i jego prezesem Igorem Bartą oraz Bogdanem Pociaskiem, autorem aranżacji i polskim znawcą tej sztuki zapraszamy na kolejne spotkanie z suiseki.

Wykład w języku japońskim tłumaczony konsekutywnie.