Muzeum Sztuki i Techniki Manggha z wielką przyjemnością prezentuje wystawę kaligrafii japońskiej zatytułowaną Polska – Japonia. 100 lat przyjaźni. 

Ekspozycja, którą zawdzięczamy inicjatywie pani prof. Rikō Takahashi oraz firmie Fujitsu, przybliży nam wyjątkową kulturę, jaka narodziła się w odmiennym od naszego świecie pojęć i znaków. Kaligrafia jest gałęzią japońskiej sztuki polegającą na pisaniu (malowaniu) znaku na specjalnie przygotowanym papierze za pomocą pędzla. W europejskim rozumieniu kaligrafia jest umiejętnością pięknego i wyraźnego pisania. Z tej perspektywy japońska kaligrafia to coś więcej.

Przystępując do pisania znaków, japoński mistrz – kaligraf, zaczyna od rozcierania tuszu w specjalnie do tego przygotowanym naczyniu suzuri, uzupełniając go wodą z suiteki. Po uzyskaniu odpowiedniej konsystencji następuje przygotowanie do samego pisania. Mocne i szybkie pociągnięcia pędzlem fude zostawiają na bardzo chłonnym papierze znak z odpowiednim nasyceniem koloru: od intensywnie czarnego do rozjaśnionego popielatego. Całość kompozycji uzupełnia czerwona pieczątka – podpis artysty.

Niezmiernie ważne są wszystkie akcesoria używane do kaligrafii: tusz, papier i pędzel, a także pudełko do ich przechowywania – suzuribako. Do kaligrafii używa się specjalnego tuszu, uformowanego w niewielką, ozdobną sztabkę. Przed przystąpieniem do rysowania kaligraf rozciera ją, a czas, w którym się to dzieje, to chwila na wyciszenie i mentalne przygotowanie się do pisania. Ważna jest gęstość, a tym samym odcienie tuszu – od gęstego, czarnego aż po rozwodniony i niezwykle lekki w swojej strukturze.

Różne są rodzaje pędzli: od bardzo cienkich, miniaturowych, wykonanych z cieniutkiego włosia aż po monstrualne pędzle do kaligrafii wielkopowierzchniowej. Między innymi na tym polega niepowtarzalność japońskiej kaligrafii, że w zależności od miękkości pędzla, chłonności papieru i gęstości tuszu otrzymujemy za każdym pociągnięciem fude inne dzieło, każdy napisany znak ma inny odbiór.

Papier washi o różnorodnej strukturze, fakturze i chłonności decyduje o ostatecznym wyglądzie napisanego znaku. Wielokrotne powtarzanie pisanego znaku, niezliczona ilość prób, kolejność i kierunek stawiania kresek, regulowanie nacisku pędzla, moment rozpoczęcia, zakończenia i zatrzymania się pędzla decydują o warsztacie artysty. Dlatego też kaligrafia jest kaligrafii nierówna. Ten sam znak napisany przez dwie różne osoby zostanie „napiętnowany” ich emocjami, doświadczeniem, ekspresją, ale też grubością dobranej kreski, nasyceniem kolorem, rozplanowaniem kompozycyjnym. To niezwykłe wschodnie połączenie sztuki pięknego pisania z perfekcyjnym warsztatem i emocjami artysty określamy mianem sztuki kaligrafii i przyrównujemy ją do zachodniego malarstwa gestu.

W Muzeum Manggha będziemy mieli okazję podziwiania dzieł o wyjątkowych walorach estetycznych. Mamy nadzieję, że będą one dla Państwa źródłem wielu niezapomnianych przeżyć